Tematy Tygodnia #3 - Obce gatunki inwazyjne w Polsce

IGO nie dziekuje.jpg
źródło

W opisie dostępnym na wikipedii, przeczytać można, że Turzyca Buxbauma jest tak zwanym antropofitem czyli gatunkiem obcym na danym terenie, który znalazł się tam ponieważ został wprowadzony celowo przez człowieka lub jest gatunkiem napływowym. Obecnie baza gatunków obcych występujących na terenie Polski obejmuje już ponad 1000 gatunków roślin i zwierząt.

Wśród nich znajdują się na przykład kukurydza, ziemniaki, fasola, papryka, kura czy karp - czyli de facto gatunki, które w naszej świadomości są z naszym krajem ściśle związane. Ale wśród takich wręcz pożądanych gatunków, znajdują się również takie, których obecność może, i często jest, niekorzystna dla naszych ekosystemów.

Gatunki takie nazywane są gatunkami obcymi inwazyjnymi i to właśnie kilka z nich chciałbym Wam dziś przedstawić. Oczywiście lista nie będzie wyczerpująca, będzie to tylko kilka przykładów roślin i zwierząt groźnych dla naszej przyrody rodzimej.

Zacznijmy od roślin. Ich inwazyjne gatunki obce konkurują z tymi rodzimymi o zasoby. Zasoby często niszowe w danym ekosystemie. A ponieważ nierzadko są to rośliny charakteryzujące się szybkim wzrostem, łatwo taką walkę wygrywają. W przypadkach skrajnych, taka sytuacja może prowadzić nawet do wyginięcia rodzimej populacji gatunku na danym terenie.

Barszcz Sosnowskiego

Ostatnio głośno było o tej roślinie w mediach, dlatego podejrzewam, że mało kto o niej nie słyszał. Jest to bardzo duża (do 450cm wysokości) roślina szybko zajmująca nowy obszar i trudna do zwalczenia. W Polsce pojawiła się w latach 50-tych, a przybyła do nas z ZSRR - miała być w produkcji przemysłowej rośliną paszową. Kontrolowane uprawy szybko przestały mieć nad nią kontrolę i obecnie można ją spotkać niemal w całym kraju. Poza działalnością szkodliwą dla gatunków rodzimych jest także silnie toksyczna dla człowieka.

Борщевик_Сосновского-600x800.jpg
źródło

Robinia akacjowa

Roślina ta, inaczej nazywana grochodrzewem akacjowatym oraz popularnie lecz nieprawidłowo akacją, przybyła do Europy z Ameryki Północnej w roku 1601 jako drzewo ozdobne. Do dziś jest popularna w parkach. Główne zagrożenie stanowi w lasach, które również łatwo opanowuje. Wysusza ona głębokie warstwy gleby oraz wzbogaca w azot warstwę powierzchniową, co na przykład chętnie wykorzystuje w celu szybkiego wzrostu tak lubiana przez wszystkich pokrzywa zwyczajna. Zmiany takie często przyczyniają się do zmian składu gatunkowego flory na danym terenie. Dlatego o ile w parkach robinia nam nie przeszkadza, tak w lasach powinniśmy z nią konsekwentnie walczyć.

robinia_akacjowa4.jpg
źródło

Czeremcha amerykańska

Jest to drzewo z rodziny różowatych. W Europie pojawiło się w 1629 roku, a sprowadzone zostało z Ameryki Północnej. W Polsce pojawiło się w 1813 roku za sprawą leśników, którzy widzieli w nim kandydata do gatunkowego wzbogacenia leśnej warstwy podszytu. Okazało się jednak, że jest to gatunek inwazyjny, wypierający z lasów na przykład rodzimą czeremchę zwyczajną. W parkach może stanowić roślinę ozdobną, ale z lasów, szczególnie na terenach chronionych, powinna być usuwana.

czeremcha.jpg
źródło

Rdestowiec ostrokończysty

Roślina z gatunku rdestowatych, przypomina krzew. Osiąga do 300cm wysokości i szybko się rozprzestrzenia gdyż toleruje każdy rodzaj gleby. Nie tylko zmienia skład flory na opanowanym przez siebie terenie - głównie przez zacienianie, ale także może ograniczać widoczność wzdłuż dróg czy linii kolejowych. Roślina ta posiada duże zdolności regeneracyjne przez co ciężko się ją zwalcza. W Europie zaczęła się pojawiać w 1825 roku i od tamtej pory z łatwością rozprzestrzenia się samoczynnie.

rdestowiec-ostrokoczysty-compacta-.jpg
żródło

Obce inwazyjne gatunki zwierząt, podobnie jak rośliny rywalizują o zasoby z gatunkami rodzimymi. Jednak bardzo często są to drapieżniki więc ich występowanie jest o wiele bardziej destrukcyjne nawet dla całych ekostystemów, ponieważ bardzo łatwo mogą przyczyniać się do zmniejszania populacji gatunków rodzimych, a nawet ich wymierania. W konsekwencji krajowa fauna może być wyniszczana, a różnorodność biologiczna znacznie zubażana.

Szop pracz

Ssak pierwotnie występujący w Ameryce Północnej i Środkowej. Ściągnięty do Europy jako zwierzę futerkowe. W Polsce występuje głównie na zachodzie, ale kolonizuje też nowe tereny. Poluje na ptactwo, drobne ssaki a nawet płazy. Tym samym przyczynia się do zmniejszenia ich liczebności. Poza tym szopy są roznosicielami wścieklizny oraz nicieni, które są groźne dla zdrowia nie tylko zwierząt, ale i ludzi. Bardzo często stanowi zagrożenie dla rzadkich gatunków ptaków, dlatego powinien być eiliminowany ze środowiska w sposób bezwzględny, zwłaszcza na terenach chronionych.

Szop-pracz-DinoAnimals.pl-9.jpg
żródło

Rak pręgowaty

Jest to północnoamerykański gatunek raka, sprowadzony do Europy jako gatunek hodowlany ze względu na szczególną cechę jaką jest odporność na dżumę raczą. Bardzo szybko rozprzestrzenił się z hodowli i teraz występuje w około 20 europejskich państwach, w tym w Polsce gdzie spotkać go można we wszystkich typach wód. Sam odporny na dżumę raczą, jest jednak jej nosicielem, przez co zagraża rodzimym gatunkom raków, niektóre nawet unicestwiając. Powinien być eliminowany, zwłaszcza tam gdzie występują nasze rodzime raki błotne i szlachetne.

53c50645ed8ec_o.jpg
źródło

Babka bycza

Jest to ryba, pierwotnie pochodząca z Mórz Czarnego, Azowskiego i Kaspijskiego. W latach 70-tych dostała się do Bałtyku i szybko go skolonizowała niemal w całości. Ponieważ jest duża, znacznie przyczynia się do zmian w ekosystemie, chociażby rywalizując o pokarm z wieloma gatunkami ryb cennych dla nas gospodarczo. Potrafi wpłynąć na zwiększenie liczebności niektórych gatunków ptaków,
które się nią żywią, co z kolei może prowadzić do kolejnych zmian w ekosystemie.

DSC02511.JPG
żródło

Norka amerykańska

Jest to ssak z rodziny łasicowatych, który podobnie jak Szop pracz został sprowadzony do Europy z Ameryki Północnej jako zwierzę futerkowe. Na drodze ucieczek i celowych wypuszczeń, szybko stworzyła dziką populację. W Polsce występuje niemal wszędzie, w tym w wielu parkach narodowych i krajobrazowych. To przez jej obecność, w naszym kraju zanikł gatunek norki europejskiej. Ponieważ jest drapieżnikiem wszechstronnym, nierzadko doprowadza do zmniejszania rodzimych populacji niektórych ssaków i ptaków, także gatunków rzadkich. Na obszarach chronionych powinna być bezwzględnie eliminowana ponieważ jest gatunkiem destrukcyjnym dla licznych ekosystemów.

norka=20ameryka=C5=84ska_1.jpg
źródło

Nie ma jednoznacznej i uniwersalnej metody na rozwiązanie problemu występowania w środowisku obcych gatunków inwazyjnych. Jedną z przyczyn jest mało spójne ustawodawstwo, chociaż istnieją już nawet odpowiednie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego oraz przepisy krajowe. Pytanie tylko jak jest z ich wprowadzaniem w życie...
line.png

Appreciate the content? VOTE UP, RESTEEM and FOLLOW
@imperfect-one

H2
H3
H4
3 columns
2 columns
1 column
28 Comments